Kościół zachęca do ofiarowania odpustów za zmarłych. Najczęściej przy okazji odpustu wspominamy osoby pozostające z nami w więzach krwi, czy cenione za okazane nam dobro. Ze względu na braterstwo ze wszystkimi członkami Kościoła nie jest rzeczą konieczną, by były to osoby nam znane. Nie musimy nawet wymieniać konkretnego imienia. Wystarczy ofiarować odpust w intencji osoby zmarłej, która tego odpustu potrzebuje.
Miesiąc listopad, zwłaszcza pierwsze jego dni stanowią okazję do uzyskania odpustu zupełnego i ofiarowania go za zmarłych. Kto uzyska odpust zupełny dla siebie uniknie kar czyśćcowych. Kto uzyska odpust zupełny za zmarłych – ratuje dusze z czyśćca. Powiększa tym samym grono osobistych przyjaciół i orędowników w drodze do nieba. Kościół daje nam bardzo wiele możliwości wyrażenia naszej miłości do zmarłych i niesienia im pomocy w cierpieniach czyśćcowych wynikających z tęsknoty za Bogiem. Możemy tę pomoc nieść przede wszystkim przez Msze św. odprawiane w intencji zmarłych.
Wykonanie czynności związanej z odpustem, czyli warunek szczegółowy. Tych warunków jest bardzo wiele, ale do zyskania odpustu wypełniamy jeden z nich zależnie od okoliczności, np.:
przyjęcie błogosławieństwa udzielanego przez papieża Urbi et Orbi, – choćby tylko przez radio lub telewizję;
adoracja Najświętszego Sakramentu przez co najmniej pół godziny, jeśli jest krótsza – odpust cząstkowy;
uczestnictwo w rekolekcjach trwających przynajmniej trzy dni;
przyjęcie Pierwszej Komunii św. lub pobożne uczestnictwo w takiej uroczystości;
sprawowanie i uczestnictwo we Mszy św. prymicyjnej;
sprawowanie i uczestnictwo we Mszy św. z okazji 25-, 50- i 60-lecia kapłaństwa;
posługiwanie się przedmiotami pobożności – dewocjonaliami, takimi jak krzyż, różaniec, szkaplerz, medalik, o ile zostały pobłogosławione przez papieża lub przez biskupa, po odmówieniu jakiejkolwiek formuły wyznania wiary w uroczystość świętych Apostołów Piotra i Pawła – 29 czerwca, jeśli przedmioty były pobłogosławione przez kapłana lub diakona – odpust cząstkowy;
odmówienie w całości i bez przerw przynajmniej jednej części różańca – pięciu dziesiątek – w kościele, kaplicy publicznej, w rodzinie, wspólnocie zakonnej czy innym pobożnym stowarzyszeniu, połączone z rozmyślaniem nad rozważanymi tajemnicami. Odmówienie poza tymi miejscami lub wspólnotami – odpust cząstkowy;
pobożne odmówienie lub odśpiewanie modlitwy „Przed tak wielkim Sakramentem”, podczas liturgii Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek oraz w Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa – Boże Ciało; w innym czasie – odpust cząstkowy;
publiczne odmówienie lub odśpiewanie hymnu „Ciebie Boga wysławiamy”, jako podziękowanie za otrzymane łaski w ostatnim dniu roku, w innym czasie, nawet prywatnie – odpust cząstkowy;
publiczne odmówienie lub odśpiewanie hymnu „O Stworzycielu Duchu Przyjdź” w Nowy Rok i w uroczystość Zesłania Ducha Świętego, w pozostałe dni, nawet prywatnie – odpust cząstkowy;
odprawienie pielgrzymki do jednej z bazylik papieskich;
czytanie Pisma Świętego przez pół godziny – odpust zupełny; natomiast w krótszym czasie – odpust cząstkowy;
odprawienie Drogi Krzyżowej w kościele, w kaplicy lub na kalwarii;
nawiedzenie kościoła parafialnego w święto jego tytułu, czyli w tzw. odpust;
nawiedzenie kościoła parafialnego w dniu 2 sierpnia, kiedy to przypada odpust „Porcjunkuli” po odmówieniu „Ojcze nasz” i „Wierzę…”;
nawiedzenie kościoła lub kaplicy we wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych (2 listopada) i odmówienie tam „Ojcze nasz” i „Wierzę”;
w dniach od 1 do 8 listopada za nawiedzenie cmentarza z równoczesną modlitwą za zmarłych – codziennie odpust zupełny, który można ofiarować wyłącznie za zmarłych, za nawiedzenie cmentarza w inne dni listopada – odpust cząstkowy również wyłącznie za zmarłych.
Warunki ogólne odpustu zupełnego
Aby uzyskać odpust trzeba wypełnić wszystkie warunki ogólne. Należą do nich:
Brak jakiegokolwiek przywiązania do grzechu, nawet powszedniego. Oznacza to, że nie wolno u siebie tolerować złych przyzwyczajeń lub dobrowolnie trwać w jakimkolwiek nałogu. Wydaje się, że jest to warunek najtrudniejszy do wypełnienia. Człowiek napotyka bowiem w życiu różne przeciwności i może doznawać wpływu sił różnych demonów, a także innych pokus wynikających np. ze struktur społecznych – co bł. Jan Paweł II nazwał sytuacją wchodzenia w grzech strukturalny. Może w końcu doświadczać własnej słabości. np. słabości woli, nieumiejętności rozeznania w sytuacji jakiegoś życiowego zamętu. Te i podobne czynniki mogą uniemożliwić pełną dyspozycyjność do zyskania odpustu. W przypadku wewnętrznych aktów przywiązania do grzechu ciężkiego trzeba pytać o szczerość i autentyczność nawrócenia, a następnie przez żal i czyny pokutne zyskiwać konieczny od dobrej spowiedzi i odpustu stan ducha. W przypadku przywiązania do grzechów lekkich, z powodu braku całkowitej dyspozycji – zyskuje się odpust cząstkowy. Do takich sytuacji należy zaliczyć np. kwestie nałogu nikotynowego. Jeśli palacz nie szuka sposobów odsunięcia tego co mu niechybnie szkodzi, trudno widzieć w tym szczerą postawę wolności od jakiegokolwiek przywiązania do grzechu.
Stan łaski uświęcającej lub spowiedź sakramentalna. Spowiedź może być odprawiona wcześniej przed dniem odpustu i wystarcza do zyskiwania wielu odpustów. Nie jest zatem wymagana przed każdym odpustem. Istotny jest natomiast stan łaski uświęcającej. Poważnym brakiem uniemożliwiającym zyskanie odpustu byłyby zatem akty spowiedzi nieszczerej, świętokradzkiej, pozbawionej któregoś z warunków jej dobrego odprawienia, np. żalu za grzechy, mocnego postanowienia poprawy, czy zadośćuczynienia Panu Bogu i bliźnim.
Przyjęcie Komunii św. Ten warunek może być spełniony podczas sprawowanej Eucharystii, w której bierzemy udział lub w czasie gdy Komunii św. udziela się poza Mszą św. Po jednej Komunii św. możemy zyskać jeden odpust zupełny. Zewnętrzny akt Komunii św., w przypadku przyjmowania jej świętokradzko, uniemożliwia zyskanie odpustu.
Odmówienie modlitwy. Najczęściej wymienia się powszechnie znane modlitwy, takie jak: „Wierzę w Boga”, „Ojcze nasz”, „Zdrowaś Mario” i „Chwała Ojcu”. Można skorzystać i z innych formuł modlitewnych, a także osobistej modlitwy serca. Gdy jednak Penitencjaria Apostolska wskazuje rodzaj modlitwy, w każdym takim przypadku należy zastosować się do wskazanej formy. Znawcy życia duchowego zachęcają, aby pośród modlitw znalazło się wyznanie wiary, w którejś z jego form. Chodzi o to, by w duchu wiary podejmować w sposób świadomy inne odpustowe czynności. Istotne jest natomiast, by modlitwa ta była zaniesiona do Boga w intencjach Ojca Świętego, a więc w jedności z widzialną głową Kościoła i w sprawach, które Ojciec Święty aktualnie podejmuje. Konkretna modlitwa w tych intencjach wiąże się z konkretnym jednym odpustem.
